|
Erzurum, geçmişiyle bağını koparmış,Hafızasını yitirmiş bir şehir olmamalı
Geçmiş ile bugün arasında bağlantı kuran kültür varlıklarını ihmal ederek sağlanan kentsel büyüme tek yönlüdür, eksiktir. Çağdaş şehircilik ve şehirlilik açısından buna “Gelişme” diyemeyiz.
Şehir planlamacılarımız, birbirine benzer yapılar topluluğu halinde büyüyen bir yerleşim merkezi oluşturmayı uzun süre “Şehirleşme” sandılar.
Tarihi dokuyu koruyarak dünya çapında kentler oluşturmayı akıllarına getirmediler. Yerel yönetimler, kentleşmeyi sadece teknik ve mimari bir mesele sandılar, işin kültürel boyutunu göz ardı ettiler.
Sonuçta “Kentsel Peyzaj Tasarımı” konusunda yanlışlar üst üste konularak, ardı ardına eklenerek bugünlere gelindi.
Aslında bu hükme varırken bile ihtiyatlı davranmalıyız. Çünkü şehirleşme maceramızda “ Vizyoner şehir planlaması” diye bir kaygımız, şehir plancısı diyebileceğimiz kadrolarımız oldu mu? Doğrusu bilemiyorum.
Peki, bugünlere böyle geldik diye böyle mi devam edeceğiz? Yanlışta, hatada ısrar mı edeceğiz? Kuşkusuz hayır…
Son dönemlerde yerel yönetimlerde emarelerini gördüğüm “Kültürel kent yapısını koruma” çabalarının kalıcı ve sürekli politikalara dönüşmesini diliyorum.
Biliyorsunuz, ENER bu kaygıları dile getirip geleceğe ilişkin hedefler ortaya koyan bir rapor yayımladı.
Bu haftaki yazımda; “Şehirlilik” ve “Şehircilik” bilincinin sürekli hale gelmesi için değerli dostum Mükremin UZUN ile birlikte kaleme aldığımız söz konusu metinden bölümler aktaracağım.
Bu metin, büyük ölçüde “Avrupa Şehir Şartı 1 ve 2“ sözleşmesinden alıntılar yapıyor ve çok önemli şehircilik ilkelerinin altını çiziyor.
İlgili birimlerce bildiri elbette incelenmiş, yararlanılması gereken hususlar belirlenmiştir. Biz de konuyu kamuoyuna taşıyarak “Müşterek bir şehirlilik bilinci” oluşturmayı amaçladık.
Geçmişi olmayan bir şehir, hafızasını yitirmiş bir insana benzer.
Bir şehir, modern gelişmeyle “tarihi mirasın korunması” arasında dengeyi kurmalı, “eskiyi tahrip etmeden yeniyle bütünleştirmeli” ve “sürdürülebilir kalkınma” ilkelerini sağlayabilmelidir.
Yukarıda özetlenen ideal şehir şartları mihengine vurulduğunda karşımıza nasıl bir Erzurum çıkıyor?
Yerel yönetimler kısa ve uzun vadeli programlarında, yıllık plan ve uygulamalarında şehirleşmenin evrensel ilkelerini ne kadar gözetmektedirler?
Yerel Yönetimlerin seçimle gelen ve atanan üst kadroları “Eskiyi tahrip etmeden” yeniyle bütünleşme bilinci ve becerisini ne kadar taşımaktadırlar?
Erzurum’un şehirleşme politikaları belirlenirken “Evrensel çıtanın” gözetilmesi çok önemlidir.
Bu konuda çağdaş yerel yönetim ilkelerine uyum birinci önceliktir.
Zira Avrupa Şehir Şartı Bildirisinde de belirtildiği gibi, yerleşimlerin meseleleri ölçekte farklılıklar göstermekle birlikte, özde aynı yapıyı barındırır.
Bir “şehrin karakteri”, onun çağdaş mimarisi ve tarihi dokusundadır. Bir şehrin çekiciliği ise, mevcut yapıların ıslahı ve yenilerin birbirleriyle ve çevreyle, çekici ve uyum içinde olmasıyla arttırılır.
Şehirlerimizin ve kasabalarımızın çok gerilere giden bir tarihleri olduğunu ve bunlara kültürlerimizin geniş ufkundan bakılması gerektiğini bilmeliyiz. Geçmişe ve ortak belleklerimize uzanan bu köklerin aynı zamanda, kendimizi geleceğe güçlü bir kimlikle taşımaya imkân vereceğine inanıyoruz.
Tek bir “Şehir gelişme modeli” teklif etmiyoruz. Şehir ve kasabalarımızın kendi kişilikleri var; hepsi farklıdır ve bu çeşitlilik Türkiye için bir fırsattır.
|
